ظریف در خصوص اعتماد ایرانیان به اروپاییان چه گفت؟

محمدجواد ظریف، وزیرخارجه پیشین ایران و بنیانگدار موسسه پایاب در مجمع دوحه ۲۰۲۵ گفت: متأسفانه، با کمال احترام، همه مردم در ایران اعتمادشان را به اروپا از دست داده‌اند، چون اروپا نشان داد که حاضر است برای راضی نگه‌داشتن ایالات متحده، به پای خودش شلیک کند. مثال: اسنپ بک. منظورم این است که ماجرای آن‌چه به اصطلاح «مکانیسم ماشه» نامیده می‌شود، می‌گویم «به‌اصطلاح»، چون اگر کلِ برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ را جست‌و‌جو کنید، اصلاً واژه اسنپ‌بک را پیدا نمی‌کنید؛ نه به این خاطر که ما به آن فکر نکرده باشیم، بلکه، چون اگر به اسناد نگاه کنید—که همه در کتاب من هم منعکس شده‌اند—می‌بینید واژه اسنپ بک وجود داشت، اما ما توانستیم آن را حذف کنیم. این مکانیسم، «مکانیزم حل اختلاف» نامیده می‌شود و اروپا هیچ حقی در آن نداشت، و ثابت شد که واقعاً هیچ حقی نداشت.

به گزارش روز نو حتی جوزف بورل مجبور شد نامه‌ای را که به نمایندگی از اتحادیه اروپا درباره مکانیزم حل اختلاف منتشر کرده بود، پس بگیرد، زیرا ایران در تاریخ ۲ سپتامبر ۲۰۱۶، یعنی زمانی که اوباما هنوز در قدرت بود، از مکانیزم حل اختلاف استفاده کرده بود.

وی افزود:، اما اروپا تصمیم گرفت دستورالعمل‌های آمریکا را دنبال کند و ماده ۳۶ برجام را اعمال کند. روبیو بر سر اروپایی‌ها فریاد زد، به آنها اعتراض کرد که عملاً خود را بی‌قدرت کنند. اروپایی‌ها می‌توانستند مهم‌ترین نقش را ایفا کنند، زیرا آمریکا جزئی از برجام نبود، اروپا هنوز جزئی از برجام بود و می‌توانست نقش عمده‌ای بازی کند. پس اروپا با اعمال ماده ۳۶ چه چیزی به‌دست آورد؟ کاملاً هیچ.

ظریف گفت: اگر استراتژی امنیت ملی ایالات متحده را که دیروز منتشر شد بخوانید، به‌نظر می‌رسد بر اساس آن استراتژی، اروپا بزرگ‌ترین تهدید برای دموکراسی است. این منفعتی است که دوستان اروپایی ما عملاً با آسیب زدن به خودشان، برای راضی کردن دونالد ترامپ، به‌دست آوردند؛ بنابراین پیشنهاد من به اروپا، و این فقط مربوط به ترامپ نبود، این است که اجازه دهید... بگذارید با یک مثال برایتان روشن کنم، اگر بتوانم. ما در فوریه ۲۰۱۶ یک قرارداد با ایرباس برای خرید ۱۱۸ هواپیما امضا کردیم. سپس در ژوئن ۲۰۱۶ با بوئینگ قراردادی برای خرید ۸۸ هواپیما امضا کردیم. در سپتامبر ۲۰۱۶، زمانی که تهدید کردم ماده ۳۶ برجام را اعمال می‌کنم، دولت اوباما مجوز صادر کرد. می‌دانید برای چند هواپیما؟ فقط برای ۱۸ هواپیمای اروپایی ایرباس از ۱۱۸ موردی که در فوریه درخواست کرده بودم. اما از میان ۸۸ هواپیمای بوئینگ که در ژوئن درخواست کرده بودم، آمریکایی‌ها مجوز ۸۰ فروند را دادند.

وی گفت: حتی در آن زمان هم دوستان اروپایی ما درک نکردند که آمریکا به منافع آنها اهمیت نمی‌دهد. وقتی بر سر برجام مذاکره می‌کردیم، هر وقت آمریکایی‌ها کاری انجام می‌دادند، می‌گفتند باید به کنگره برویم و ببینیم آیا کنگره موافقت می‌کند یا نه؛ و هر وقت کاری می‌شد بدون حضور اروپا انجام می‌شد. هر وقت به منافع اروپایی‌ها می‌رسید، آمریکایی‌ها می‌گفتند: اروپا این تحریم را برمی‌دارد، اروپا آن تحریم دیگر را برمی‌دارد؛ بنابراین فکر می‌کنم برای دوستان اروپایی ما و هر کس دیگری که فکر می‌کند آمریکا از منافع آنها حمایت خواهد کرد، خوب است که بیدار شوند و ببینند آمریکا همیشه از منافع خود حمایت می‌کند؛ و برای اسراییلی‌ها، منافع آنها جایگزین منافع خود آمریکا می‌شود.